Khi bước chân vào thị trường chứng khoán, bạn sẽ nghe nhiều khái niệm mới mẻ và phức tạp. Một trong số đó là "margin" - một khái niệm quan trọng và có thể mang lại cơ hội lớn, nhưng cũng đi kèm với rủi ro cao. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá về margin trong chứng khoán, cách nó hoạt động và cách quản lý thông minh để tránh những rủi ro không mong muốn.
Margin là gì?
Margin hay giao dịch ký quỹ là một thuật ngữ trong đầu tư chứng khoán đề cập đến việc nhà đầu tư có thể sử dụng khoản vay từ công ty chứng khoán và thế chấp khoản vay bằng chính cổ phiếu mà nhà đầu tư đã mua.
Những khái niệm liên quan đến Margin
Tỷ lệ ký quỹ (Initial Margin)
Đây là số tiền hoặc giá trị tài sản bạn cần phải đặt ra để mở một vị thế giao dịch ký quỹ. Tỷ lệ ký quỹ thường được tính dựa trên giá trị của tài sản bạn định giao dịch và tỷ lệ nhất định từ sàn giao dịch hoặc môi giới. Số tiền này đảm bảo rằng bạn có đủ vốn để chịu mất mát trong trường hợp giá tài sản thay đổi không thuận lợi cho vị thế của bạn.
Tỷ lệ ký quỹ duy trì (Maintenance Margin)
Sau khi bạn đã mở một vị thế giao dịch ký quỹ, tỷ lệ ký quỹ duy trì là mức tối thiểu của ký quỹ bạn cần phải duy trì trong tài khoản của bạn để tránh bị kích hoạt margin call. Margin call là tình huống xảy ra khi giá trị tài sản trong tài khoản của bạn giảm xuống gần mức maintenance margin hoặc thấp hơn. Khi điều này xảy ra, bạn có thể bị yêu cầu nộp thêm ký quỹ để duy trì vị thế của bạn. Nếu bạn không thực hiện nộp thêm ký quỹ, sàn giao dịch có thể tự động đóng bỏ vị thế của bạn để đảm bảo rằng họ không mất tiền do rủi ro không trả nợ.
Full Margin
Full Margin là trạng thái nhà đầu tư sẽ sử dụng tối đa tỷ lệ ký quỹ để mua mã cổ phiếu mình mong muốn. Khi vay ở mức Full Margin, nhà đầu tư cần phải theo dõi những biến động xảy ra ở trên thị trường. Vì khi thị trường giảm mạnh mà bạn không kịp cắt lỗ thì rủi ro cháy tài khoản sẽ rất cao. Điều này sẽ dẫn đến việc Call Margin tài khoản của nhà đầu tư.
Call Margin
Call Margin hay còn gọi là lệnh gọi kí quỹ. Đây là trường hợp công ty chứng khoán đề nghị khách hàng nộp tiền hoặc tăng số lượng chứng khoán thế chấp để giữ tỷ lệ vay margin ở mức an toàn. Call Margin sẽ xảy ra khi tỷ lệ “Giá trị tài sản ròng/Giá trị chứng khoán” nhỏ hơn tỷ lệ ký quỹ duy trì do công ty chứng khoán quy định.
Hạn mức Margin (Margin level)
Mỗi nhà đầu tư khi mở tài khoản ký quỹ sẽ được cấp một hạn mức nhất định. Hạn mức này là giá trị tối đa mà khách hàng có thể thực hiện vay từ công ty chứng khoán.
Lợi ích và Rủi ro khi sử dụng Margin
Lợi ích của Margin:
Tăng lợi nhuận: Sử dụng margin có thể tăng lợi nhuận của bạn khi thị trường tăng.
Cơ hội đa dạng hóa: Nó mở cửa cơ hội đầu tư vào nhiều chứng khoán hơn so với việc sử dụng chỉ số tài khoản.
Rủi ro của Margin:
Rủi ro tài khoản: Nếu thị trường giảm, bạn có thể mất nhiều hơn số tiền bạn đầu tư ban đầu. Ví dụ: nếu nhà đầu tư sử dụng tỉ lệ đòn bẩy 1:2 thì sẽ lỗ gấp 2 lần so với bình thường.
Call Margin: Nếu giá trị tài khoản của bạn giảm, sàn giao dịch có quyền yêu cầu bạn nạp thêm tiền để bù đắp khoản nợ đang dùng margin. Nếu nhà đầu tư không bổ sung thêm tài sản đảm bảo thì sẽ phải bán bớt cổ phiếu để giảm tiền vay, đưa tỉ lệ đòn bẩy về đúng quy định của công ty chứng khoán.
Lưu ý khi sử dụng margin
Sử dụng margin là một con dao hai lưỡi. Nhà đầu tư cần lưu ý một số nguyên tắc sau để tránh rủi ro cháy tài khoản.
Margin không dành cho nhà đầu tư mới tham gia thị trường. Nhà đầu tư chỉ nên sử dụng Margin khi đã nắm rõ các nguyên tắc phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật, hiểu cơ chế và xu hướng của thị trường.
Khi thị trường có dấu hiệu downtrend, nhà đầu tư cũng không nên sử dụng Margin để tránh rủi ro.
Nếu bạn là nhà đầu tư dài hạn, margin không phải là sự lựa chọn khôn ngoan.
Vấn đề lợi nhuận cũng cần nhà đầu tư quan tâm khi sử dụng margin. Hiện lãi suất cho vay margin của các công ty chứng khoán đang ở mức khá cao. Ví dụ nếu nhà đầu tư vay công ty chứng khoán với mức lãi suất này là 12,5%/ năm thì lợi nhuận của nhà đầu tư cần vượt quá mức này, nếu không, việc sử dụng margin được coi là không hiệu quả.
Nhà đầu tư nên theo dõi thị trường sát sao, luôn cập nhật tình hình thị trường để đưa ra quyết định chính xác, kịp thời.
Kết luận
Sử dụng margin trong chứng khoán có thể là một cơ hội tốt để tăng lợi nhuận, nhưng cũng đồng nghĩa với rủi ro cao. Để tránh những tình huống không mong muốn, hãy luôn hiểu rõ về margin, cân nhắc kỹ lưỡng khả năng tài chính của bạn và thực hiện các chiến lược quản lý rủi ro thông minh.
