Năm vừa qua, thị trường chứng khoán đã chứng kiến sự bùng nổ lớn về thanh khoản, khiến sàn Hose liên tục nghẽn lệnh trong thời gian dài.
Và một trong những nguyên nhân quan trọng là do số lượng nhà đầu tư mới (nhà đầu tư F0) tăng vọt hàng tháng.
Theo số liệu từ VSD, trong tháng 4/2021, số lượng tài khoản mở mới trong tháng 4 là 110.655 tài khoản, nâng tổng số tài khoản chứng lên mức 3.140.062 tài khoản.
Tuy nhiên, phần lớn những nhà đầu tư F0 này là những người có ít hoặc không có kiến thức về tài chính. Dẫn đến việc họ thường mắc phải những sai lầm đáng tiếc.
Hãy cùng điểm qua 5 sai lầm phổ biến nhất trong đầu tư mà những nhà đầu tư F0 thường hay mắc phải, để từ đó…
…bạn (với tư cách là 1 nhà đầu tư mới) sẽ tránh đi vào vết xe đổ của mọi người.
Key point:
Đầu tư khi chưa hiểu rõ về doanh nghiệp
Bắt đầu bằng những cổ phiếu giá rẻ “penny”
Đầu tư toàn bộ vốn (All-in) vào một cổ phiếu
Dùng đòn bẩy (margin) để kiếm tiền nhanh
Đầu tư theo tin “hot”
Sai lầm #1:
Đầu tư khi chưa thực sự hiểu rõ về doanh nghiệp
Về lý thuyết, đầu tư chứng khoán có những nguyên tắc khá đơn giản như: “mua thấp và bán cao”.
Tuy nhiên, trong thực tế, việc xác định thế nào là “thấp”…
…thế nào là “cao” lại không hề dễ như mọi người vẫn tưởng.
Mức “cao” đối với người bán, được coi là đủ “thấp” với người mua. Và nó chỉ mang tính tương đối, phụ thuộc vào vị thế của từng đối tượng.
Vì thế, bạn sẽ thường gặp phải các kết luận khác nhau, dù là cùng một thông tin được đưa ra.
Để tránh được sai lầm này, thì điều quan trọng là…
Bạn phải hiểu rõ doanh nghiệp trước khi tham gia vào mua bán.
Hãy tìm hiểu các chỉ số tài chính cơ bản như: Biên lợi nhuận, Tỷ suất sinh lời ROE, ROA, Tỷ suất cổ tức… cho đến các chỉ số định giá như P/B, P/E, P/S,…
Hãy xem cách tính toán, điểm yếu và ý nghĩa của các chỉ số này đối với cổ phiếu, đối với từng ngành phân tích theo thời gian được thể hiện ra sao?
Nếu không, các bạn sẽ dễ rơi vào bẫy tâm lý khi đầu tư mà không hiểu gì về doanh nghiệp.
Trong quá trình tìm hiểu, bạn cũng có thể thực hành trên những tài khoản chứng khoán ảo. Những tài khoản này thường mô phỏng chuẩn xác những gì đang diễn ra trên thị trường chứng khoán thực.
Nhờ đó, bạn có thể rút kinh nghiệm, tránh phạm sai lầm, và là cơ sở cho việc nghiên cứu sâu hơn sau này.
Hiện nay, có một số công ty chứng khoán đã triển khai nền tảng giao dịch giả lập này (chứng khoán ảo) dành cho nhà đầu tư mới làm quen với thị trường.
FireAnt hiện cũng cung cấp tài khoản giao dịch giả lập trên App Mobile.
Sai lầm #2:
Bắt đầu ngay bằng những cổ phiếu giá rẻ “penny”
Hiện nay, cổ phiếu “penny” ở Việt Nam thường dao động xung quanh mệnh giá 10 nghìn đồng/cp. Thoạt nhìn, đây có vẻ là một ý tưởng tuyệt vời đối với những người mới tham gia đầu tư.
Chỉ với 1 triệu đồng, bạn có thể sở hữu được nhiều loại cổ phiếu penny. Trong khi, với số tiền này thì sẽ không thể mua nổi những cổ phiếu lớn (blue-chip).
Tuy nhiên!!!
Thật không may, cổ phiếu “penny” thường là các công ty kém chất lượng, khó hoặc không tạo ra được lợi nhuận.
Đặc biệt, những cổ phiếu này thường không minh bạch và dễ bị thao túng (làm giá) bởi các bên liên quan.
Vì vậy, khi mua bán cổ phiếu hãy suy nghĩ theo tỉ lệ phần trăm chứ không phải số tiền bỏ ra.
Bạn sẽ muốn sở hữu những cổ phiếu có chất lượng tốt, an toàn về vốn trong thời gian dài…
…hơn là cố gắng kiếm tiền nhanh bằng những công ty chất lượng thấp và phụ thuộc nhiều vào may rủi.
Sai lầm #3: Đầu tư toàn bộ vốn vào một cổ phiếu
Hẳn bạn đã từng nghe:
“Đừng bao giờ cho hết tất cả số trứng vào một rổ”
Bởi vì, đặc trưng trên thị trường chứng khoán là sự không chắc chắn…
Đầu tư 100% vốn của bạn vào một cổ phiếu cụ thể thường không phải là một hành động khôn ngoan.
Vì ngay cả những công ty tốt thì cũng có những giai đoạn khó khăn trong hoạt động kinh doanh, từ đó ảnh hưởng đến giá cổ phiếu.
Điển hình như Vinamilk – cái tên được nhắc nhiều trong thời gian gần đây…
…khi mà giá cổ phiếu đã điều chỉnh hơn 30% kể từ đỉnh gần nhất.
Từng là cổ phiếu “quốc dân” vì nắm giữ thị phần sữa lớn nhất và gần như không có đối thủ sức tầm tại Việt Nam. Tình hình tài chính lành mạnh, cổ tức đều đặn…
Nhưng, VNM đang chịu ảnh hưởng bởi dịch, chu kỳ kinh doanh suy giảm đã tác động tiêu cực đến giá cổ phiếu.
Vì vậy, bạn nên mua một số ít mã cổ phiếu và phân bổ tỉ trọng cho hợp lý.
Bằng cách này, nhà đầu tư sẽ giảm thiểu được những sai lầm phổ biến mà vẫn rút ra được những bài học giá trị.
Bên cạnh đó, các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) là một các tuyệt vời để tiếp cận đa dạng hóa danh mục đầu tư với chi phí thấp.
Sai lầm #4:
Dùng đòn bẩy (Margin) để kiếm tiền nhanh
Khi mới bắt đầu tham gia đầu tư, có khá nhiều nhà đầu tư muốn tận dụng tiền bằng cách sử dụng ký quỹ (margin) để tăng lợi nhuận.
Hiểu đơn giản…
…margin số tiền bạn vay để mua nhiều cổ phiếu hơn mức bạn có thể chi trả, với mức lãi suất tùy thuộc vào từng công ty chứng khoán.
Tuy nhiên, Margin lại là con dao hai lưỡi!!!
Vì nó sẽ phóng đại cả “lãi” lẫn “lỗ” trên khoản đầu tư của bạn. Vì “lợi nhuận” luôn tỷ lệ thuận với “rủi ro”.
Giả sử:
Bạn có 100 triệu vốn, muốn vay thêm 50 triệu để mua 150 triệu cổ phiếu.
Nếu giá cổ phiếu tăng 10%, bạn có thể kiếm được 15 triệu, hay lợi tức 15% trên vốn của mình. Tuy nhiên, cổ phiếu giảm 10% đồng nghĩa bạn mất 15 triệu.
Quan trọng hơn, nếu cổ phiếu tăng 50%, bạn tạo ra lợi nhuận 75%…
…nếu cổ phiếu giảm 50%, bạn sẽ mất tất cả số tiền vay, cộng thêm số lãi vay phải trả.
Vì vậy, bạn chỉ nên bắt đầu với margin khi đã biết kiểm soát rủi ro và làm chủ cảm xúc.
Sai Lầm #5: Đầu tư theo tin “hot”
Đầu tư theo tin tức hay phong trào là 1 sai lầm phổ biến thường găp trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Đặc biệt, nó thường xảy ra với các nhà đầu tư F0 – những người…
…không hiểu gì về doanh nghiệp, nhưng lại sẵn sàng đầu tư vì những lời đồn đại được thổi phồng quá mức.
Chẳng hạn, những thông tin về cổ phiếu “hot” như: lãi khủng, tăng trưởng x2, x3…liên tục xuất hiện trên các diễn đàn đầu tư, group phím hàng hay ngay cả trên các trang báo đầu tư.
Và giá của cổ phiếu đó đã tăng khá nhanh vài ngày sau đó.
Điều này đã đánh mạnh vào lòng tham của những nhà đầu tư F0 muốn được giàu nhanh. Họ điên cuồng mua theo những cổ phiếu đó và rồi…
…giá cổ phiếu giảm mạnh. Họ thua lỗ trầm trọng.
Vì thế, thay vì đầu tư theo những tin “hot”, phím hàng từ 1 cá nhân, 1 group nào đó!?!
Một khoản đầu tư thông minh sẽ là khoản đầu tư của bạn vào những cổ phiếu, doanh nghiệp mà bạn thực sự hiểu và có kinh nghiệm.
Bonus: Lời khuyên dành cho các nhà đầu tư mới!!!
“Khi mới tham gia đầu tư, tốt nhất bạn nên bắt đầu với quy mô nhỏ và chấp nhận số tiền của bạn có thể mất”
Hãy dành số vốn thực sự nhàn rỗi và nhỏ khi mới tham gia, để phòng tránh rủi ro liên quan đến việc đầu tư thất bại sẽ gây áp lực lên tài chính của bạn.
Ngoài ra, hãy xác định trước tâm lý rằng bạn có thể mất số vốn đó, nhưng có thể học hỏi và rút kinh nghiệm từ sau những lần thất bại đó.
Mặc dù thị trường gần đây xuất hiện nhiều cơ hội đầu tư với mức sinh lời hấp dẫn, nhanh chóng với một số cổ phiếu ngành nhất định như: ngân hàng, chứng khoán, thép…
…khiến định giá của hầu hết của các cổ phiếu này đã “trên trời”, làm những nhà đầu tư vào sau – người thường chịu ảnh hưởng bởi tâm lý FOMO thua lỗ nếu giá điều chỉnh giảm mạnh.
Và đó có thể là bạn…
Do đó, bạn cần phải loại bỏ được tâm lý FOMO bằng cách như Warren Buffett từng nói:
“Hãy tham lam khi người khác sợ hãi và hãy sợ hãi khi người khác tham lam”
Hi vọng rằng, các đầu tư mới có thể tránh được những sai lầm phổ biến qua chia sẻ trên và đạt được mục tiêu tài chính dài hạn một cách an toàn.
Nguồn: Tuấn Trần - GoValue
